ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015

ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΤΟ ΝΟΕΜΒΡΗ 1973 - Η επίδραση του εργατικού κινήματος

ΤΡΙΤΗ 17-11-2015



Ο ξεσηκωμός στο Πολυτεχνείο, το Νοέμβρη του 1973, αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός, ορόσημο της λαϊκής πάλης, σε μια από τις δύσκολες περιόδους της νεότερης Ιστορίας του λαϊκού μας κινήματος. 


Σαν τέτοιο ορόσημο μπορεί να σηματοδοτεί στη συνείδηση του λαού και της νεολαίας την αντίσταση και την ανυποταγή. 

 

Ενας λαϊκός ξεσηκωμός, τα όρια του οποίου δε χωρούν στα στενά πλαίσια της αστικής δημοκρατίας, που μπορεί να αλλάζει το μανδύα της κοινοβουλευτικής διακυβέρνησης αυτής της άθλιας κοινωνίας με φασιστικά καθεστώτα και χούντες, δηλαδή της δικτατορίας των μονοπωλίων, αλλά με τον ίδιο πάντα σκοπό: 
Την εξουσία πάνω στην εργατική τάξη και στο λαό, για τη διαιώνιση της εκμετάλλευσης.


Ο ξεσηκωμός του Νοέμβρη 1973 στο Πολυτεχνείο είχε ποιοτικά διαφορετικό περιεχόμενο, πολύ παραπάνω από τη διεκδίκηση μιας τυπικής μορφής αστικής ελευθερίας και δημοκρατίας, όσο κι αν αυτές ήταν τότε στραγγαλισμένες. 

Στη μνήμη μπορεί να ηχεί ακόμη το σύνθημα «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία», που και αυτό επίσης σε κάθε εποχή έχει το δικό του συμβολισμό και το δικό του πολιτικό περιεχόμενο, αλλά ο ξεσηκωμός δεν ήταν μόνο αυτό ή μόνο γι' αυτό. 
Μαζί με το σύνθημα «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία» προβλήθηκαν και τα συνθήματα - στόχοι «Κάτω η χούντα», «Εξω οι ΗΠΑ και το NATO».


Επομένως, το μήνυμα ήταν καθαρά πολιτικό, ανατρεπτικό, αντιαμερικανικό, αντιιμπεριαλιστικό, όσο βεβαίως μπορούσε τότε αυτό να γίνεται ξεκάθαρο, συγκεκριμένο και, κυρίως, πολιτικά ορατό από την άποψη της ρεαλιστικότητας και της πραγματοποίησης.

Ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου δεν ήταν μόνο «φοιτητικός» ξεσηκωμός, όπως επίσης προβάλλουν οι απολογητές του συστήματος. Στο φοιτητικό κίνημα, που ήταν συλλογικά οργανωμένο, δρούσαν συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις και μάλιστα με διαφορετικές και τότε προσεγγίσεις ως προς το σκοπό της αντιδικτατορικής πάλης. 

Αλλά υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που επίσης αποτελεί ποιοτικό στοιχείο και από το οποίο βγαίνει πείρα και για το σήμερα. Στον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου εκφράστηκε η σύνδεση του φοιτητικού κινήματος με το εργατικό κίνημα. Που έπαιξε σημαντικό ρόλο στον ίδιο τον ξεσηκωμό, όπως και στην επίδρασή του στις μετέπειτα εξελίξεις. 
Ας το δούμε.

 


Το λαϊκό κίνημα και η κρίση του χουντικού καθεστώτος

Η άνοδος του εργατικού κινήματος ήταν συγκριτικά με τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας σημαντική. 
Το δυνάμωμα του φοιτητικού κινήματος «πατούσε» πάνω στο λαϊκό παράγοντα, στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος. Στην ουσία, ήταν άμεσα συνδεδεμένο με αυτό. 

Η ανάπτυξη των δυνάμεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε αυτήν την εξέλιξη.

Επιπλέον, η κρίση του χουντικού καθεστώτος γίνεται όλο και πιο βαθιά και επιταχύνεται από τις αρχές της δεκαετίας του '70 και ιδιαίτερα την περίοδο 1972 - '73. 
Μια σειρά από διεθνείς και εσωτερικές εξελίξεις εντείνουν την κρίση και την παράλληλη άνοδο της αντιδικτατορικής πάλης.

Για τον καπιταλισμό, εκείνη η περίοδος ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Η οικονομική κρίση (που τότε από τους αστούς οικονομολόγους ονομαζόταν «πετρελαϊκή κρίση») μόλις είχε ξεσπάσει, αγγίζοντας και τη χώρα. 

Οι σκανδαλώδεις συμβάσεις με τα ξένα μονοπώλια γίνονται απροκάλυπτες και γνωστές στο λαό. Παράλληλα, όμως, η αντιαμερικανική, αντιιμπεριαλιστική συνείδηση λαού και νεολαίας βαθαίνει ακόμη περισσότερο και από την επίδραση γεγονότων όπως η επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας στη Χιλή, που ανέτρεψε την κυβέρνηση της «Λαϊκής Ενότητας» του Σ. Αλιέντε. 

Η αγανάκτηση του λαού στρέφεται τόσο ενάντια στον ιμπεριαλισμό, όσο και στη χούντα με τον ελλιμενισμό του 6ου Στόλου στο Φάληρο και την Ελευσίνα. Από την άλλη, θετική επίδραση ασκούσαν στο λαό οι σοσιαλιστικές χώρες, η πάλη του βιετναμέζικου λαού, τα άλλα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα σε Ασία και Αφρική, καθώς και η άνοδος του εργατικού κινήματος των καπιταλιστικών χωρών. Η απομόνωση του χουντικού καθεστώτος διευρυνόταν.


Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, οι δυνάμεις του κεφαλαίου στην Ελλάδα εξετάζουν ενδεχόμενη «ομαλή» διαδοχή σε μια «φιλελεύθερη» διακυβέρνηση, η οποία θα είναι αστικοκοινοβουλευτική μεταμφίεση της χούντας. 

Κάτω από το βάρος των εξελίξεων και την πίεση του λαϊκού παράγοντα, ξεκινά το πείραμα της «φιλελευθεροποίησης», από το 1972 και εντείνεται το 1973, με την αμνηστία των πολιτικών κρατουμένων και εξορίστων, το δημοψήφισμα για την κατάργηση της βασιλείας και την κυβέρνηση Μαρκεζίνη, η οποία υποσχέθηκε τη διενέργεια εκλογών το Φλεβάρη του '74. 

Σ' αυτήν τη μασκαρεμένη παραλλαγή του στρατιωτικοφασιστικού καθεστώτος, «τσίμπησαν» και ήταν έτοιμοι να λάβουν μέρος, υποστηρίζοντας την ενέργεια αυτή, οι δεξιοί οπορτουνιστές που διέσπασαν το ΚΚΕ, οι του αυτοαποκαλούμενου «ΚΚΕ Εσωτερικού», καθώς και ένα τμήμα των δυνάμεων της Ενωσης Κέντρου και της ΕΡΕ.

Οι αγώνες του λαού

Το 1973 χαρακτηρίζεται από τη σοβαρή αγωνιστική ανάταση του λαού και της νεολαίας. Το χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης των αγώνων της εργατικής τάξης, λόγω και της φασιστικής επιβολής, αρχίζει να ξεπερνιέται και με ωριμότητα από τις στοιχειώδεις μορφές τους (διαβήματα, υπομνήματα κ.λπ.) περνάνε σε ανώτερες - μέχρι τις απεργίες. 

Στην πρώτη γραμμή τίθενται ζητήματα, όπως: 
Μεροκάματα, ασφαλιστικά ταμεία, ωράριο, συνδικαλιστικές ελευθερίες, δικαίωμα της απεργίας. 

Μία μετά την άλλη οι ομοσπονδίες, ένας μετά τον άλλο οι κλάδοι των εργαζομένων καταγγέλλουν τις συμβάσεις εργασίας και ζητούν αυξήσεις των αποδοχών τους κατά 40% - 50%. 

Ως αποτέλεσμα όλων των προηγούμενων αγώνων, το 1973, σημειώνονται οι απεργίες αλιεργατών Καβάλας, τυπογράφων Αθήνας, τεχνικών «Ολυμπιακής», δημοσιογράφων πρωινών εφημερίδων Αθήνας, εργαζομένων της ΔΕΗ, κινηματογραφιστών Αθήνας. Σε όλες αυτές τις διεργασίες αποφασιστική είναι η συμβολή του ΚΚΕ, το οποίο, παρά την παρανομία τόσων χρόνων, έχει βαθιές ρίζες στο λαό.

Την ίδια χρονιά, αναπτύσσονται και οι πρώτες εκδηλώσεις των αγροτών, διοργανώνοντας μεγάλα συλλαλητήρια, όπως στα Καλύβια Τρικάλων, στα Μέγαρα, στα Σπάτα, στο Μενίδι, στο Σκαραμαγκά. Αρνούνται την παράδοση ή πώληση των προϊόντων τους, μέτρο που επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα.

Δυναμώνουν και οι διεκδικήσεις με καθαρά πολιτικό χαρακτήρα. 
Τέτοιες μέρες δράσης είναι η 28η Οκτώβρη 1972, η επέτειος του πραξικοπήματος (21η Απρίλη 1973), η Πρωτομαγιά του '73, η νυχτερινή διαδήλωση μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης Μαρκεζίνη. 

Ακόμη και στις Ενοπλες Δυνάμεις υπάρχουν παραδείγματα αντιδικτατορικών εκδηλώσεων, με την εγκατάλειψη ΝΑΤΟικής άσκησης στην Αδριατική από το αντιτορπιλικό «ΒΕΛΟΣ».

Επίσης, από τις αρχές ακόμη του 1972, οι αγώνες του φοιτητικού κινήματος εντείνονται. Και αυτοί είναι αποτέλεσμα της προηγούμενης δράσης, που είχε αναδείξει και το μαζικό του φορέα, την «Αντιδικτατορική ΕΦΕΕ» και το παράνομο έντυπό του, την «Πανσπουδαστική». 

Σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, γίνονται κινητοποιήσεις, οι φοιτητές απαιτούν γνήσιες εκλογές και συγκρότηση φοιτητικών συλλόγων, προσφεύγουν στα Πρωτοδικεία και προσβάλλουν τη «νομιμότητα» των διορισμένων από τη χούντα εκπροσώπων στις σχολές. 
Η δράση της ΚΝΕ (που έχει ιδρυθεί από το 1968 με απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ) δυναμώνει, αγκαλιάζει όλο και περισσότερους νέους. 

Η πάλη των φοιτητών παίρνει όλο και περισσότερο πολιτικά χαρακτηριστικά.

Το 1973 βρίσκει το φοιτητικό κίνημα σε μια κρίσιμη καμπή του. Η χούντα οργανώνει επίθεση εναντίον του. 

Το Γενάρη δημοσιεύει το λεγόμενο «καταστατικό χάρτη» της Ανώτατης Παιδείας, με τον οποίο θέλει να κάμψει τους φοιτητές. 

Παρά το μπαράζ διώξεων, που έχει εξαπολύσει η χούντα, στις 14 Φλεβάρη, με τη συγκέντρωση στο Πολυτεχνείο, μπαίνουμε σε μια ανώτερη φάση των αγώνων, κορυφαία στιγμή του έχει την κατάληψη της Νομικής στις 21-22 Φλεβάρη, η οποία και λήγει με μαζική διαδήλωση στους δρόμους της Αθήνας. 

Το Μάρτη, νέες καταλήψεις στην Ιατρική και ξανά στη Νομική. 

Οι κινητοποιήσεις απλώνονται και σε άλλες πόλεις, Θεσσαλονίκη, Πάτρα. 
Στις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες, το φοιτητικό κίνημα διαθέτει περισσότερα περιθώρια ζύμωσης, νόμιμης ή μισονόμιμης δράσης.


ΠΗΓΗ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου